Scheepswrakken met munten, zilver en goud

Nederland heeft een rijke maritieme geschiedenis waarin vele schepen munten, zilverbaren of goud vervoerden voor internationale handel. Deze pagina biedt historische context, voorbeelden en bronnen. De interactieve kaart toont per wrak de locatie, categorie zoals VOC, Spaans koloniaal of Romeins, en een overzicht van de geborgen vondsten.

Waarom wrakherkomst belangrijk is

Wrakmunten vertellen een verhaal over handelsroutes, risico’s op zee en de rol van geld in het verleden. Een goed gedocumenteerde herkomst verhoogt de historische waarde en voorkomt ongefundeerde claims of vervalsingen.

Belangrijke categorieën scheepswrakken

Nederlandse VOC en WIC

Schepen van de Verenigde Oostindische Compagnie en West Indische Compagnie vervoerden grote partijen zilvergeld en soms goud. Bekende wrakken zijn ’t Vliegend Hert (1735), Hollandia (1743), Akerendam (1725), Rooswijk (1740) en De Liefde (1711).

Veelvoorkomende munten
• Zilveren ducatons
• Zilveren rijders
• Gouden dukaten
• Spaanse reales als handelspecie

Spaans koloniaal

Vloten met zilver en goud uit de Nieuwe Wereld zeilden via het Caribisch gebied naar Europa. Voorbeelden zijn Nuestra Señora de Atocha, de Vloot van 1715 en Nuestra Señora de las Maravillas.

Veelvoorkomende munten
• Zilveren 8 reales
• Gouden escudo’s
• Zilver- en goudbaren

Oudheid en Romeins

Soms worden ook Romeinse munten in maritieme context aangetroffen. Het wrak van Antikythera is bekend vanwege het mechanisme en de luxe lading. Romeinse vondsten bestaan veelal uit zilver en brons.

Bekende wrakken en hun vondsten

’t Vliegend Hert (1735)

Kisten met gouden dukaten en Spaanse reales in de Zeeuwse wateren. Later zijn ook zilveren rijders geborgen.

Hollandia (1743)

Vergaan bij de Scilly-eilanden. Tienduizenden zilveren munten zijn gepubliceerd in literatuur en veilingcatalogi.

Akerendam (1725)

Bekend van de Runde-schat. Bevat onder meer Utrechtse dukaten 1724 en een grote hoeveelheid zilvergeld.

Rooswijk (1740)

Vergaan bij Goodwin Sands. De lading bestond uit zilverbaren en munten. De locatie is beschermd en uitgebreid gedocumenteerd.

De Liefde (1711)

Vergaan bij Out Skerries. Ongeveer 1.600 zilveren rijders zijn geborgen. Exemplaren met herkomstnotitie komen nog op de markt.

Bredenhof (1753)

Vergaan bij Silva Shoal. De lading bestond uit zilverbaren, kopergeld en mogelijk gouden dukaten.

Vloot van 1715, Florida

Meerdere wrakken langs de Treasure Coast. Gouden escudo’s en zilveren reales komen geregeld in collecties terecht.

Waar let je op bij wrakmunten

Herkomst en documentatie

Zoek naar publicaties, bergingsrapporten en oudere veilingvermeldingen. Een duidelijke papieren lijn versterkt het vertrouwen.

Conservering

Zoutwater veroorzaakt kristallisatie en corrosie. Een stabiele en gecontroleerde bewaaromgeving is belangrijk.

Markeringen en stempels

Zilver- en goudbaren dragen vaak keurmerken of merktekens. Deze helpen bij het koppelen aan een specifieke lading of route.

Juridische status

Sommige wrakken zijn beschermd. Handel vindt idealiter plaats met respect voor wetgeving en cultureel erfgoed.

Hoe Schulman B.V. kan helpen

• Taxatie van wrakgerelateerde munten en baren
• Begeleiding bij aankoop of verkoop, inclusief veilingstrategie
• Herkomstonderzoek met catalogi, archieven en literatuur
• Presentatie en certificering voor duurzame documentatie

Voor advies ben je welkom bij ons team in het Museumkwartier in Amsterdam.

Hulp

Veelgestelde vragen

Zijn wrakmunten altijd zeldzamer dan landvondsten?
Niet per definitie. Zeldzaamheid hangt af van oplage, bewaarde aantallen en vraag. De herkomst geeft wel een extra historische dimensie
Hoe herken ik wrakpatina?
Zoutwater veroorzaakt vaak matte, poreuze oppervlakken en soms klontvorming. Beoordeling gebeurt het best per exemplaar.
Kan ik zonder herkomstpapieren verkopen?
Ja, dat kan. Een onderbouwde herkomst versterkt het vertrouwen bij kopers.